De winter van 2024/2025 heeft veel te bieden aan de sterrenhemel. Zo zijn er twee planeetopposities en een bedekking van de planeet Saturnus door de Maan. Maar dat is natuurlijk nog lang niet alles.
Welke hemelverschijnselen mag je absoluut niet missen? Ontdek dit alles en meer in onze nieuwe infografiek, die de mooiste Astrohighlights van de winter laat zien.
Veel plezier met waarnemen!
December
4 december: Maan ontmoet Venus
Op de avond van 4 december biedt de hemel een bijzonder schitterend schouwspel. Tijdens de schemering komen de smalle maansikkel en de stralende planeet Venus dicht bij elkaar, net boven de zuidwestelijke horizon. De Maan verschijnt als een superdunne sikkel, want het is pas drie dagen na nieuwe maan. Venus schijnt ongeveer 4,5 graden boven de Maan en is met het blote oog gemakkelijk te zien. Dit verschijnsel is een perfecte gelegenheid voor een sfeervolle foto, vooral in de vroege schemering.
7 december: Jupiter in oppositie
Vanaf begin december staat Jupiter, de grootste planeet in ons zonnestelsel, in oppositie met de Zon. Dit betekent dat hij de hele nacht zichtbaar is en al in de avondschemering boven de horizon verschijnt. Jupiter is, na de Maan en Venus, het helderste hemellichaam aan de nachtelijke hemel. Vergelijk zijn helderheid eens met de helderste sterren aan de hemel: Jupiter overstraalt ze allemaal en valt daardoor bijzonder op.
8 december: Maan ontmoet Saturnus
Al bij het invallen van de duisternis op 8 december staan de Maan en Saturnus hoog aan de nachtelijke hemel. Beide hemellichamen bevinden zich in het sterrenbeeld Waterman, dat door zijn vrij zwakke sterren moeilijk te herkennen is. Tegelijkertijd straalt de heldere planeet Venus in het zuidwesten.
14 december: Geminiden-meteorenzwerm
In de nacht van 14 december bereikt de Geminiden-meteorenzwerm zijn hoogtepunt. Deze meteorenregen lijkt uit het sterrenbeeld Tweelingen te komen en wordt vaak beschouwd als de sterkste van het jaar. Theoretisch kunnen er ongeveer 120 meteoren per uur zichtbaar zijn, maar in de praktijk zijn het er minder. Dit jaar verstoort de volle maan bovendien het zicht, waardoor alleen de helderste vallende sterren zichtbaar zijn. Toch is het zeker de moeite waard om naar buiten te gaan en misschien een bijzonder heldere meteoor te zien.
17 december: Maan ontmoet Mars
Op 17 december staan de afnemende Maan en de planeet Mars op een afstand van ongeveer 5 graden van elkaar. De rode planeet en de zacht glanzende maansikkel vormen samen een fascinerend beeld.
25 december: Maan ontmoet Spica
In de vroege ochtenduren van 25 december nadert de Maan de ster Spica, de hoofdster van het sterrenbeeld Maagd. Dit sterrenbeeld is typisch voor de lentehemel, en Spica zal in de loop van de winter steeds hoger komen te staan. Een mooie aanleiding om de wekker wat eerder te zetten!
Januari
3 januari: Maan ontmoet Venus
In de vroege avonduren van 3 januari zien we opnieuw een ontmoeting tussen de smalle maansikkel en de planeet Venus. Vooral tijdens de schemering straalt dit hemelverschijnsel een ongeëvenaarde schoonheid uit. Wie goed kijkt, kan ook de planeet Saturnus ontdekken, die veel zwakker schijnt en zich boven Venus bevindt.
4 januari: Maan bedekt Saturnus
Op 4 januari wacht ons een zeldzaam hemelspektakel: de Maan bedekt de planeet Saturnus. Om 18:34 uur CET verdwijnt Saturnus achter de donkere kant van de Maan, alsof iemand het licht uitdoet. Om 19:36 uur verschijnt Saturnus aan de andere kant van de Maan weer. Observeer de Maan al enkele minuten voordat Saturnus verdwijnt, om het hele verloop mee te maken. Een must voor iedereen die van bijzondere astronomische gebeurtenissen houdt!
9 januari: Gouden Handvat
Op 9 januari verschijnt een bijzonder lichtfenomeen op de Maan: het zogenaamde “Gouden Handvat”. Dit is geen achtergelaten artefact van een astronaut, maar een fascinerend schouwspel van licht. Het fenomeen ontstaat wanneer de Maan voor 83% is verlicht, ongeveer 10 dagen na nieuwe maan. De opkomende zon verlicht de bergtoppen van het Jura-gebergte, terwijl de vallei nog in duisternis gehuld is. Zo ontstaat de indruk van een gouden handvat. Vanaf ongeveer 17:00 uur CET is het de moeite waard om door een telescoop te kijken om van dit unieke spektakel te genieten.
13 januari: Maan ontmoet Mars
Op de avond van 13 januari ontmoeten de Maan en Mars elkaar, schijnend in het sterrenbeeld Tweelingen. De avond is een goed moment voor observatie, maar er is een nog beter moment: de ochtenduren. Waarom juist ’s ochtends observeren? Omdat de Maan gedurende de nacht dichter naar Mars toe kruipt, tot op slechts 0,2 graden.
16 januari: Mars in oppositie
Op 16 januari staat de planeet Mars in oppositie en is de hele nacht hoog aan de hemel zichtbaar. De diameter van de planeet bedraagt ongeveer 14,5 boogseconden. Samen met de heldere sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen vormt Mars een opvallende driehoek. Op een afstand van 96 miljoen kilometer is Mars slechts vijf lichtminuten verwijderd van de Aarde – een geweldige gelegenheid om de rode planeet door een telescoop te bewonderen.
17 januari: Saturnus ontmoet Venus
In de avondschemering van 17 januari naderen Saturnus en Venus elkaar tot op ongeveer 2 graden. Deze samenstand is niet alleen visueel aantrekkelijk, maar maakt het ook gemakkelijk om de helderheidsverschillen tussen de twee planeten vast te stellen. Venus straalt daarbij 194 keer helderder dan Saturnus. Een prachtige gelegenheid om beide planeten in de avondschemering te observeren.
Februari
1 februari: Maan ontmoet Saturnus en Venus
De smalle wassende maansikkel schuift vanavond tussen de twee planeten Saturnus en Venus door. Een indrukwekkend schouwspel dat vooral tijdens de schemering prachtig te zien is. Dit hemelverschijnsel biedt een uitstekende gelegenheid voor een sfeervolle foto: de maansikkel omlijst door twee planeten – een lust voor het oog.
6 februari: Maan ontmoet Jupiter en de Plejaden
Op 6 februari trekt de Maan verder langs de ecliptica en bereikt de bekende open sterrenhoop van de Plejaden. Deze sterrenhoop, ook wel het “Zevengesternte” genoemd, bevindt zich in het sterrenbeeld Stier en vormt samen met de stralende planeet Jupiter een prachtig hemels tafereel. Tijdens zijn reis trekt de Maan regelmatig door de zogenaamde “Gouden Poort van de Ecliptica”, waarvan de pijlers gevormd worden door de Plejaden en de Hyaden. Een prachtig gezicht dat de reis van de Maan in samenspel met sterren en planeten illustreert.
9 februari: Maan ontmoet Mars
Op 9 februari komen de Maan en de rode planeet Mars opnieuw samen en naderen elkaar tot op slechts 0,5 graden. Dit is in de avonduren een indrukwekkend zicht. Zorg ervoor dat je dit verschijnsel niet mist, want de afstand tussen de twee is uitzonderlijk klein.
12 februari: Maan ontmoet Regulus
Op 12 februari beweegt de Maan door het sterrenbeeld Leeuw en nadert Regulus, de helderste ster van de Leeuw. Regulus is een van de helderste sterren aan de winterhemel en geeft, samen met de Maan, een voorproefje van de naderende lentesterrenbeelden. Ook al is het misschien nog koud, de hemel laat ons zien dat de lente niet ver weg is.
17 februari: Maan ontmoet Spica
Op 17 februari nadert de Maan Spica, de helderste ster van de Maagd. Spica is een van de helderste lentesterren en staat in de nacht van 17 februari nog vrij laag aan de horizon. Maar in de loop van de nacht klimt Spica hoger en is samen met de stralende maansikkel prachtig te observeren. Een mooie gelegenheid om opnieuw vertrouwd te raken met de lentesterrenbeelden.
Abboneer op 
