De hoogtepunten aan de winterhemel zijn de heldere sterren rond de sterrenbeelden Orion en Stier, maar in de komende drie maanden valt er nog meer te ontdekken: een heldere avondster, meteorenzwermen en prachtige planetenparades.
In de infografiek “Astrohoogtepunten in de winter 2021/2022” vindt u een overzicht van de belangrijkste fenomenen die zich aan de hemel zullen afspelen. Data en meer details over deze fenomenen leest u in deze begeleidende tekst.
Wij wensen u veel observatieplezier!
December:
4/12 Heldere Venus
Begin deze maand is Venus op haar helderst te zien. Met een magnitude van -4,8 valt ze op aan de avondhemel en is, op de maan na, het helderste hemellichaam.
7/12 Maan bij Venus
Aan de vroege avondhemel sluit de wassende maansikkel zich bij een aantrekkelijke planetenparade aan. Venus, Jupiter en Saturnus vormen haast een parelketting.
8/12 Maan bij Saturnus en Jupiter
Misschien hebt u de maan gisteren al bewonderd, en vandaag staat ze iets hoger en zo’n 14 graden verder tussen Saturnus en Jupiter te pronken.
13/12 Geminiden
Bij een heldere avondhemel loont het om naar het zuiden te kijken, want de meteorenzwerm “Geminiden” is te zien en lijkt uit het sterrenbeeld Tweelingen vandaan te komen; meer bepaald uit een punt twee graden boven de ster Pollux. Tussen 21.00 en 6.00 uur is de beste periode om de vallende sterren te observeren. De Geminiden horen met 120 meteoren per uur tot de meteorenzwermen met het hoogste aantal vallende sterren, hoewel we pas in de vroege uurtjes ongestoord en zonder interferentie van de maan zullen kunnen observeren.
17/12 Maan bedekt Tau (τ) Tauri
Tau Tauri is een ster in het sterrenbeeld Stier en is met een magnitude van 4,3 nog met het blote oog te herkennen. Omdat de schijnbare baan van de maan door Stier heen loopt, zijn bedekkingen steeds mogelijk. Dat is vandaag dan ook het geval: om 22.30 uur verdwijnt Tau Tauri achter de bijna volle maan en ze duikt zo’n 80 minuten later aan de andere kant weer op.
29/12 Mercurius bij Venus
Mercurius is ‘s avonds zichtbaar en komt in de vroege avondschemering zijn buurplaneet Venus tegen. Bij een goed zicht op de horizon kunt u beide planeten vanaf 17 uur spotten.
Januari:
3/1 Quadrantiden
De Quadrantiden zijn een meteorenzwerm afkomstig uit het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het nieuwe jaar schenkt ons tot wel 100 meteoren per uur, die echter slechts een matige helderheid hebben. De radiant, waarvandaan de vallende sterren lijken te komen, duikt pas na middernacht op. Astronomische waarnemingen lonen nu bijzonder de moeite, aangezien het gisteren pas nieuwe maan was. De kust is klaar voor alle deepsky-waarnemers!
5/1 Maan bij Mercurius, Saturnus en Jupiter
Planetenliefhebbers zullen verrukt zijn: in de ochtendschemering pronkt een bewonderenswaardige planetenparade aan de hemel met Jupiter, Saturnus en Mercurius. De drie dagen jonge maansikkel begeleidt het trio. Kortom een mooie manier om het nieuwe jaar te begroeten.
6/1 Maan bedekt Tau (τ) Aquarii
Het schemert en we wachten nog op de nacht, maar het eerste astronomische hoogtepunt is er al. Om 17 uur bedekt de maan de 4 mag heldere ster Tau Aquarii in het sterrenbeeld Waterman. Bij deze bedekking schuift de maan langs haar onbelichte kant op naar de ster.
8/1 Mercurius avondhemel
Mercurius is de laatste dagen steeds zichtbaarder geworden aan de avondhemel. Zijn aanwezigheid is niet bepaald overweldigend, maar wie de verlegen Mercurius toch wil spotten, krijgt nu een goede kans daartoe. Vandaag en de volgende twee dagen zijn de omstandigheden bijzonder goed, want zijn helderheid en positie aan de hemel kloppen helemaal. Binnenkort klimt Mercurius weer naar beneden en verdwijnt achter de horizon.
11/1 Maan bij Uranus
De planeet Uranus is een verre vertegenwoordiger in ons zonnestelsel. Vandaag is hij op 2,5 graden van de maan te vinden. Waarom niet uw kans wagen met een verrekijker?
26/1 Maan bedekt Beta (β) Librae
Dit is enkel iets voor vroege vogels: de maan bedekt een ster in het sterrenbeeld Weegschaal; meer bepaald bedekt de maan de 2,6 mag heldere ster Beta Librae. Het spektakel begint om 6.30 uur!
29/1 Maan bij Mars
Wie ernaar verlangt de planeet Mars te zien, kan hem op 29 januari tijdens de ochtendschemering in het zuidoosten spotten. Op deze dag komt hij de smalle maansikkel tegen en vormen ze samen een aantrekkelijk schouwspel. Pas in de loop van de volgende zomer komt hij ook weer ‘s nachts aan de hemel tevoorschijn.
Februari:
3/2 Maan bij Jupiter
In het afgelopen jaar heeft Jupiter ons begeleid en was elke avond aan de hemel te zien, maar binnenkort onttrekt hij zich aan onze blikken en verdwijnt voor een tijdje aan de hemel. Op 3 februari laat hij zich nog eenmaal tijdens de avondschemering zien samen met de broze maansikkel.
7/2 Maan bij Uranus
Deze nacht passeert de maan de planeet Uranus op een afstand van slechts 1,5 graden.
9/2 Maan komt langs Gouden Poort van de Ecliptica
Het gebied tussen de Hyaden en de Plejaden heeft een naam: de Gouden Poort van de Ecliptica. Deze nacht dwaalt de maan rond tussen beide bekende sterrenhopen.
9/2 Heldere Venus
Venus doet haar opgave als ochtendster alle eer aan, want met een magnitude van bijna -5 schittert ze helder aan de hemel. Deze astronomische schijnwerper duikt tegen 5 uur op boven de horizon. Ze is zodanig helder dat haast niemand haar over het hoofd kan zien.
27/2 Maan bij Mars en Venus
Een heldere Venus, een rode Mars en een smalle maansikkel vlak voor nieuwe maan: als dat niet al voldoende motivatie is om in alle vroegte een blik op de hemel te werpen, helpt de gouden ochtendsfeer vast een handje!
